LỢI ÍCH CỦA VIỆC NUÔI CON BẰNG SỮA MẸ
- Thứ ba - 03/08/2021 21:13
- In ra
- Đóng cửa sổ này
LỢI ÍCH CỦA VIỆC NUÔI CON BẰNG SỮA MẸ
Chủ đề của Tuần lễ thế giới Nuôi con bằng sữa mẹ năm nay là “Bảo vệ việc nuôi con bằng sữa mẹ: chia sẻ trách nhiệm chung” nhằm nhấn mạnh đến vai trò trách nhiệm chung của toàn xã hội và cộng đồng trong việc bảo vệ, hỗ trợ và khuyến khích bà mẹ nuôi con bằng sữa mẹ, đặc biệt trong bối cảnh đại dịch Covid- 19 để góp phần nâng cao sức khỏe, giảm tử vong trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Bú mẹ là cách tốt nhất và an toàn nhất để nuôi dưỡng trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Dù ý thức được tầm quan trọng của sữa mẹ nhưng tỷ lệ nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu hiện nay khá thấp ở nhiều quốc gia. Tại Việt Nam, tỷ lệ này được ước tính là 22,7% năm 2015 và 45,4% năm 2020 theo báo cáo của Viện Dinh dưỡng. Đây là con số đáng lo ngại và chính điều này, trở thành nguyên nhân gây ra những ảnh hưởng to lớn tới quá trình phát triển của trẻ. Vậy sữa mẹ có vai trò quan trọng như thế nào trong quá trình phát triển của trẻ nhỏ.
1. Lợi ích của việc nuôi con bằng sữa mẹ
Sữa mẹ có đủ thành phần dinh dưỡng cần thiết giúp trẻ lớn nhanh, khỏe mạnh, thông minh. Sữa mẹ dễ tiêu hóa và hấp thu. Sữa mẹ, đặc biệt là sữa non có tế bào bạch cầu và kháng thể giúp trẻ phòng tránh các bệnh tiêu chảy, dị ứng, nhiễm khuẩn hô hấp, viêm tai… Trẻ bú mẹ có cảm giác được che chở, an toàn, gắn bó tình cảm mẹ con, tinh thần, trí tuệ trẻ phát triển tốt hơn và ổn định được thân nhiệt. Sữa mẹ bảo vệ trẻ không tăng cân quá mức (thừa cân, béo phì) nhất là trong 2 năm đầu đời và giảm nguy cơ mắc các bệnh mạn tính khi trưởng thành như đái tháo đường, tim mạch, huyết áp…
2. Cho trẻ bú mẹ trong vòng 90 phút đầu sau sinh, ngay cả khi sữa chưa về
Sữa non có sẵn trong bầu vú của mẹ từ khi mang thai và chỉ được tiết ra trong vòng 2-3 ngày đầu sau sinh. Sữa non có nhiều vitamin A, chất đạm và kháng thể giúp trẻ tăng khả năng miễn dịch, bảo vệ trẻ không bị bệnh tật. Những chất này có nhiều nhất trong sữa ngay sau khi sinh, vì vậy cần cho trẻ bú càng sớm càng tốt, tốt nhất trong vòng 90 phút đầu sau sinh. Ngoài ra, động tác mút vú sẽ làm cho sữa mẹ về nhanh hơn, giúp tử cung co hồi tốt hơn, giảm nguy cơ chảy máu sau sinh ở bà mẹ. Lượng sữa non dù ít nhưng đủ cho trẻ mới sinh vì dạ dày của trẻ lúc mới sinh rất nhỏ. Bà mẹ không nên lo thiếu sữa cho trẻ bú trong những ngày đầu.
Để tạo điều kiện cho trẻ được bú sớm ngay trong vòng 90 phút đầu sau sinh, cán bộ y tế sẽ hỗ trợ bà mẹ cho trẻ tiếp xúc da kề da với mẹ: ngay sau khi đỡ trẻ ra, cán bộ y tế sẽ lau khô trẻ và đặt trẻ lên khoảng giữa bụng và ngực bà mẹ. Với sự giúp đỡ của cán bộ y tế, trẻ sẽ nhanh chóng tìm vú mẹ, sẵn sàng bú và có thể ngậm bắt vú dễ dàng. Tiếp xúc da kề da và bú sớm ngay sau sinh giúp trẻ ổn định thân nhiệt, nhịp thở, đường huyết; kích thích sự phát triển não bộ; tăng cường gắn kết tình cảm mẹ con. Sữa non có sẵn trong bầu vú của mẹ từ khi mang thai và chỉ được tiết ra trong vòng 2-3 ngày đầu sau sinh. Sữa non có nhiều vitamin A, chất đạm và kháng thể giúp trẻ tăng khả năng miễn dịch, bảo vệ trẻ không bị bệnh tật. Những chất này có nhiều nhất trong sữa ngay sau khi sinh, vì vậy cần cho trẻ bú càng sớm càng tốt, tốt nhất trong vòng 90 phút đầu sau sinh.
Ngoài ra, động tác mút vú sẽ làm cho sữa mẹ về nhanh hơn, giúp tử cung co hồi tốt hơn, giảm nguy cơ chảy máu sau sinh ở bà mẹ. Lượng sữa non dù ít nhưng đủ cho trẻ mới sinh vì dạ dày của trẻ lúc mới sinh rất nhỏ. Bà mẹ không nên lo thiếu sữa cho trẻ bú trong những ngày đầu. Ngày thứ 1 và 2: dạ dày trẻ bằng quả nho, chứa được 5-7ml Ngày thứ 3: dạ dày trẻ bằng quả chanh, chứa được 22 - 27 ml Ngày thứ 10: dạ dày trẻ bằng quả trứng gà to, chứa được 60 - 80 ml 10 Cho trẻ bú mẹ sớm trong trường hợp mẹ mổ đẻ: Bà mẹ sau khi mổ lấy thai cần được hỗ trợ để có thể bắt đầu cho con bú càng sớm càng tốt. Bà mẹ được gây tê có thể cho trẻ tiếp xúc da kề da tương tự như sinh thường. Bà mẹ được gây mê có thể cho trẻ tiếp xúc da kề da ngay sau khi thuốc mê hết tác dụng.
3. Cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu (không nước, không sữa bột, không thức ăn bổ sung)
Trong 6 tháng đầu đời (180 ngày), trẻ cần được nuôi dưỡng hoàn toàn bằng sữa mẹ, tức là chỉ bú mẹ mà không ăn, uống bất cứ thức ăn, đồ uống nào khác kể cả nước trắng. Khi trẻ được bú mẹ hoàn toàn, bà mẹ không cần cho trẻ uống thêm nước vì sữa mẹ chứa 88% nước. Ngay cả khi trời nóng, sữa mẹ vẫn có đủ nước giúp trẻ hết khát. Việc cho trẻ ăn sữa công thức hoặc ăn bổ sung trong 6 tháng đầu sẽ có thể có những bất lợi như: Trẻ không bú được nhiều sữa mẹ do đã ăn thức ăn khác, trong khi sữa mẹ là thức ăn hoàn hảo và phù hợp nhất cho sự phát triển thể chất, tinh thần của trẻ. Trẻ tăng nguy cơ mắc tiêu chảy, táo bón, dị ứng, nhiễm khuẩn hô hấp, thừa cân béo phì và các bệnh khác. Giảm nguồn sữa mẹ do trẻ bú ít. Tốn tiền mua sữa và thức ăn cho trẻ, nuôi trẻ khó khăn hơn.
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ. Các bà mẹ hãy cho trẻ bú sớm ngay sau sinh, bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và tiếp tục cho trẻ bú đến 24 tháng tuổi.
Bài, ảnh: Kim Tuất
Trung tâm KSBT tỉnh
Chủ đề của Tuần lễ thế giới Nuôi con bằng sữa mẹ năm nay là “Bảo vệ việc nuôi con bằng sữa mẹ: chia sẻ trách nhiệm chung” nhằm nhấn mạnh đến vai trò trách nhiệm chung của toàn xã hội và cộng đồng trong việc bảo vệ, hỗ trợ và khuyến khích bà mẹ nuôi con bằng sữa mẹ, đặc biệt trong bối cảnh đại dịch Covid- 19 để góp phần nâng cao sức khỏe, giảm tử vong trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Bú mẹ là cách tốt nhất và an toàn nhất để nuôi dưỡng trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Dù ý thức được tầm quan trọng của sữa mẹ nhưng tỷ lệ nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu hiện nay khá thấp ở nhiều quốc gia. Tại Việt Nam, tỷ lệ này được ước tính là 22,7% năm 2015 và 45,4% năm 2020 theo báo cáo của Viện Dinh dưỡng. Đây là con số đáng lo ngại và chính điều này, trở thành nguyên nhân gây ra những ảnh hưởng to lớn tới quá trình phát triển của trẻ. Vậy sữa mẹ có vai trò quan trọng như thế nào trong quá trình phát triển của trẻ nhỏ.
1. Lợi ích của việc nuôi con bằng sữa mẹ
Sữa mẹ có đủ thành phần dinh dưỡng cần thiết giúp trẻ lớn nhanh, khỏe mạnh, thông minh. Sữa mẹ dễ tiêu hóa và hấp thu. Sữa mẹ, đặc biệt là sữa non có tế bào bạch cầu và kháng thể giúp trẻ phòng tránh các bệnh tiêu chảy, dị ứng, nhiễm khuẩn hô hấp, viêm tai… Trẻ bú mẹ có cảm giác được che chở, an toàn, gắn bó tình cảm mẹ con, tinh thần, trí tuệ trẻ phát triển tốt hơn và ổn định được thân nhiệt. Sữa mẹ bảo vệ trẻ không tăng cân quá mức (thừa cân, béo phì) nhất là trong 2 năm đầu đời và giảm nguy cơ mắc các bệnh mạn tính khi trưởng thành như đái tháo đường, tim mạch, huyết áp…
2. Cho trẻ bú mẹ trong vòng 90 phút đầu sau sinh, ngay cả khi sữa chưa về
Sữa non có sẵn trong bầu vú của mẹ từ khi mang thai và chỉ được tiết ra trong vòng 2-3 ngày đầu sau sinh. Sữa non có nhiều vitamin A, chất đạm và kháng thể giúp trẻ tăng khả năng miễn dịch, bảo vệ trẻ không bị bệnh tật. Những chất này có nhiều nhất trong sữa ngay sau khi sinh, vì vậy cần cho trẻ bú càng sớm càng tốt, tốt nhất trong vòng 90 phút đầu sau sinh. Ngoài ra, động tác mút vú sẽ làm cho sữa mẹ về nhanh hơn, giúp tử cung co hồi tốt hơn, giảm nguy cơ chảy máu sau sinh ở bà mẹ. Lượng sữa non dù ít nhưng đủ cho trẻ mới sinh vì dạ dày của trẻ lúc mới sinh rất nhỏ. Bà mẹ không nên lo thiếu sữa cho trẻ bú trong những ngày đầu.
Để tạo điều kiện cho trẻ được bú sớm ngay trong vòng 90 phút đầu sau sinh, cán bộ y tế sẽ hỗ trợ bà mẹ cho trẻ tiếp xúc da kề da với mẹ: ngay sau khi đỡ trẻ ra, cán bộ y tế sẽ lau khô trẻ và đặt trẻ lên khoảng giữa bụng và ngực bà mẹ. Với sự giúp đỡ của cán bộ y tế, trẻ sẽ nhanh chóng tìm vú mẹ, sẵn sàng bú và có thể ngậm bắt vú dễ dàng. Tiếp xúc da kề da và bú sớm ngay sau sinh giúp trẻ ổn định thân nhiệt, nhịp thở, đường huyết; kích thích sự phát triển não bộ; tăng cường gắn kết tình cảm mẹ con. Sữa non có sẵn trong bầu vú của mẹ từ khi mang thai và chỉ được tiết ra trong vòng 2-3 ngày đầu sau sinh. Sữa non có nhiều vitamin A, chất đạm và kháng thể giúp trẻ tăng khả năng miễn dịch, bảo vệ trẻ không bị bệnh tật. Những chất này có nhiều nhất trong sữa ngay sau khi sinh, vì vậy cần cho trẻ bú càng sớm càng tốt, tốt nhất trong vòng 90 phút đầu sau sinh.
Ngoài ra, động tác mút vú sẽ làm cho sữa mẹ về nhanh hơn, giúp tử cung co hồi tốt hơn, giảm nguy cơ chảy máu sau sinh ở bà mẹ. Lượng sữa non dù ít nhưng đủ cho trẻ mới sinh vì dạ dày của trẻ lúc mới sinh rất nhỏ. Bà mẹ không nên lo thiếu sữa cho trẻ bú trong những ngày đầu. Ngày thứ 1 và 2: dạ dày trẻ bằng quả nho, chứa được 5-7ml Ngày thứ 3: dạ dày trẻ bằng quả chanh, chứa được 22 - 27 ml Ngày thứ 10: dạ dày trẻ bằng quả trứng gà to, chứa được 60 - 80 ml 10 Cho trẻ bú mẹ sớm trong trường hợp mẹ mổ đẻ: Bà mẹ sau khi mổ lấy thai cần được hỗ trợ để có thể bắt đầu cho con bú càng sớm càng tốt. Bà mẹ được gây tê có thể cho trẻ tiếp xúc da kề da tương tự như sinh thường. Bà mẹ được gây mê có thể cho trẻ tiếp xúc da kề da ngay sau khi thuốc mê hết tác dụng.
3. Cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu (không nước, không sữa bột, không thức ăn bổ sung)
Trong 6 tháng đầu đời (180 ngày), trẻ cần được nuôi dưỡng hoàn toàn bằng sữa mẹ, tức là chỉ bú mẹ mà không ăn, uống bất cứ thức ăn, đồ uống nào khác kể cả nước trắng. Khi trẻ được bú mẹ hoàn toàn, bà mẹ không cần cho trẻ uống thêm nước vì sữa mẹ chứa 88% nước. Ngay cả khi trời nóng, sữa mẹ vẫn có đủ nước giúp trẻ hết khát. Việc cho trẻ ăn sữa công thức hoặc ăn bổ sung trong 6 tháng đầu sẽ có thể có những bất lợi như: Trẻ không bú được nhiều sữa mẹ do đã ăn thức ăn khác, trong khi sữa mẹ là thức ăn hoàn hảo và phù hợp nhất cho sự phát triển thể chất, tinh thần của trẻ. Trẻ tăng nguy cơ mắc tiêu chảy, táo bón, dị ứng, nhiễm khuẩn hô hấp, thừa cân béo phì và các bệnh khác. Giảm nguồn sữa mẹ do trẻ bú ít. Tốn tiền mua sữa và thức ăn cho trẻ, nuôi trẻ khó khăn hơn.
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ. Các bà mẹ hãy cho trẻ bú sớm ngay sau sinh, bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và tiếp tục cho trẻ bú đến 24 tháng tuổi.
Bài, ảnh: Kim Tuất
Trung tâm KSBT tỉnh