NHỮNG LỢI ÍCH TỪ NUÔI CON BẰNG SỮA MẸ
Hưởng ứng Tuần lễ Thế giới Nuôi con bằng sữa mẹ từ 1/8 đến 7/8 năm nay với chủ đề “Hỗ trợ nuôi con bằng sữa mẹ được – vì một trái đất khỏe mạnh hơn”, nhấn mạnh đến vai trò của việc hỗ trợ bà mẹ duy trì nuôi con bằng sữa mẹ trong việc góp phần bảo vệ môi trường và giảm thiểu tác hại của biến đổi khí hậu. Con người ta ngay từ khi sinh ra đã cần được nuôi dưỡng. Đối với trẻ, dòng sữa mẹ đã giúp trẻ lớn lên khỏe mạnh ngay từ những ngày tháng đầu đời. Thị trường ngày nay có rất nhiều loại sữa thay thế nhưng không thể có loại nào hoàn hảo bằng sữa mẹ.
Sữa mẹ không chỉ đơn thuần là một tập hợp các chất dinh dưỡng, nó là một dịch thể sống có độ phức hợp sinh học rất cao, vừa có tính bảo vệ tích cực, vừa có tính điều khiển miễn dịch; khác với sữa công thức, sữa mẹ là nguồn tài nguyên có thể tái tạo và không gây ô nhiễm, tham gia vào chuỗi cung cấp thực phẩm bền vững khi đáp ứng 100% nhu cầu dinh dưỡng của trẻ trong 6 tháng đầu đời.
1. Vì sao sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho trẻ em trong năm đầu cuộc đời?
Sữa mẹ là thức ăn hoàn chỉnh nhất, thích hợp nhất đối với trẻ, vì trong sữa mẹ có đủ chất dinh dưỡng cần thiết như đạm, đường, mỡ, năng lượng, vitamin và muối khoáng với tỷ lệ thích hợp cho sự hấp thụ và phát triển cơ thể trẻ. Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng dễ tiêu hóa, hấp thu tổ nhất với trẻ. Sữa mẹ có hàm lượng Protein (đạm) ít hơn sữa động vật nên rất phù hợp với chức năng đào thải khi thận của trẻ chưa trưởng thành. Bên cạnh đó, protein trong sữa mẹ chủ yếu là Protein dạng lỏng hòa tan, còn gọi là Protein sữa (Whey protein) nên phù hợp với khả năng tiêu hóa và hấp thu của trẻ. Whey Protein chứa các protein kháng khuẩn giúp trẻ có khả năng chống lại các bệnh nhiễm khuẩn.
Lipid (chất béo) trong sữa mẹ chiếm 50% năng lượng, Chất béo đảm nhiệm vai trò quan trọng trong việc xây dựng cấu trúc của cơ thể: cấu tạo màng tế bào, hỗ trợ sự phát triển của trí não, xương, thị giác, hệ miễn dịch...
Carbonhydrat (glucid và đường) trong sữa mẹ nhiều hơn sữa bò, cung cấp năng lượng, 85% là lactose tăng cường hấp thu calci và 15% là oligosaccharid hỗ trợ cho sự phát triển vi khuẩn có lợi cho trẻ.
Sữa mẹ có đủ các vitamin (A, B1, B2, C, ...), khoáng chất (Calci, phospho ...) và các nguyên tố vi lượng (sắt, kẽm, đồng, selen ...) đáp ứng đủ nhu cầu trẻ nhỏ, giúp trẻ phòng chống thiếu vi chất và bảo vệ cơ thể chống quá trình oxy hóa.
2. Bảo vệ trẻ chống nhiễm khuẩn
Sữa mẹ chứa nhiều chất kháng khuẩn, tăng cường sức đề kháng cho trẻ, chống các bệnh nhiễm khuẩn, nhất là tiêu chảy và viêm đường hô hấp. Do tác dụng kháng khuẩn của sữa mẹ nên trẻ được bú sữa mẹ sẽ ít mắc bệnh.
Sữa mẹ chứa các tế bào bạch cầu (lympho bào, đại thực bào), globulin miễn dịch (IgA, IgG, IgM), một số yếu tố kích thích sự phát triển của vi khuẩn Lactobacillus Bifidus (Lactose, Oligosaccharid, yếu tố Bifidus), giúp trẻ chống lại các bệnh nhiễm khuẩn như tiêu chảy, nhiễm khuẩn hô hấp, viêm tai, viêm màng não và nhiễm khuẩn tiết niệu.
Sữa mẹ cũng chứa những kháng thể chống các bệnh nhiễm khuẩn mà bà mẹ từng mắc.
Khi bà mẹ bị nhiễm khuẩn, các tế bào bạch cầu hoạt động và sản xuất kháng thể để bảo vệ người mẹ, một số tế bào bạch cầu đi tới vú và sản xuất kháng thể tại đó, các kháng thể này được tiết vào sữa để bảo vệ trẻ chống nhiễm khuẩn. Vì vậy khi mẹ bị bệnh nhiễm khuẩn thì vẫn có thể cho con bú, không nên cách ly mẹ và con.
3. Giúp cải thiện tâm lý cho bà mẹ và trẻ.
Khi cho con bú mẹ thường xuyên tiếp xúc, gần gũi con sẽ giúp gắn bó tình cảm mẹ và con. Bà mẹ cảm thấy thoải mái tinh thần, yên tâm và giảm được sự lo âu, trầm cảm sau sinh.
Trẻ được tiếp xúc gần gũi mẹ, được âu yếm sẽ ít khóc hơn, cảm giác an toàn hơn, tinh thần, trí tuệ trẻ phát triển tốt hơn.
4. Giúp quá trình phục hồi nhanh cho mẹ
Giảm nguy cơ băng huyết, thiếu máu sau sinh. Giảm nguy cơ ung thư vú, buồng trứng, tử cung. Chậm có thai trở lại (đặc biệt là giai đoạn nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu sẽ đạt hiệu quả cao trong việc tránh thai an toàn). Hồi phục nhanh cân nặng, vóc dáng ban đầu.
5. Thuận tiện, tiết kiệm hơn so với nuôi con bằng sữa công thức
Sữa mẹ luôn có sẵn, không phải chế biến; Sữa mẹ không bao giờ bị chua, hỏng ở trong vú, thậm chí ngay cả khi người mẹ không cho con bú trong vài ngày; Sữa mẹ không phải mua nên không tốn kém; mẹ có thể cho con bú bất cứ lúc nào, không phụ thuộc vào giờ giấc, không cần phải đun nấu, dụng cụ pha chế, không mất tiền mua. Chỉ cần mẹ ăn uống đầy đủ, tinh thần thoải mái sẽ có đủ sữa cho con bú.
6. Giảm nguy cơ béo phì & bệnh mạn tính cho trẻ sau này
Sữa mẹ bảo vệ trẻ không tăng cân quá mức (thừa cân, béo phì) nhất là trong hai năm đầu đời và giảm nguy cơ mắc các bệnh mạn tính khi trưởng thành (đái tháo đường, tim mạch, huyết áp...). Do sữa mẹ có các hormone Leptin, Ghrelin, IGF-1 (Insulin Growth Factor 1) tham gia điều chỉnh ăn uống và cân bằng năng lượng.
Bài, ảnh: Kim Tuất
Trung tâm KSBT tỉnh Hòa Bình
Cán bộ TTYT huyện Lạc Sơn hướng dẫn bà mẹ sau sinh cho con bú