HƯỚNG DẪN XÂY DỰNG TRƯỜNG HỌC KHÔNG KHÓI THUỐC
Chủ nhật - 17/09/2023 05:21
Việt Nam nằm trong nhóm 15 nước có số người hút thuốc lá nhiều nhất trên thế giới. Tỷ lệ nam giới trưởng thành hút thuốc là 47,4%; nữ giới 1,4% (2010). 33 triệu người không hút thuốc thường xuyên hít phải khói thuốc tại nhà. Gần 5 triệu người trưởng thành không hút thuốc thường xuyên hít phải khói thuốc tại nơi làm việc.
Những nghiên cứu gần đây về xu hướng sử dụng thuốc lá cho thấy tỷ lệ hút thuốc trong giới trẻ đang gia tăng và tuổi bắt đầu hút thuốc đang ngày càng trẻ hóa. Theo điều tra tình hình sử dụng thuốc lá trong học sinh từ 13-15 tuổi năm 2014: Tỷ lệ hút thuốc lá trong học sinh nam là 4,9% và học sinh nữ là 0,2%; Trên 47,7% học sinh nhóm tuổi này thường xuyên hút thuốc lá thụ động tại nhà và trên 66,5% hút thuốc lá thụ động tại nơi công cộng.
Theo Tổ chức Y tế thế giới mỗi ngày trên thế giới có 80.000 -100.000 thanh thiếu niên bắt đầu hút thuốc. Thanh thiếu niên có thể dễ dàng nghiện chất nicotine chỉ sau khi hút vài điếu thuốc và trở thành người nghiện thuốc khi bước vào tuổi trưởng thành. Khi bắt đầu hút thuốc, thanh thiếu niên thường chưa nhận thức đầy đủ tính chất gây nghiện của thuốc lá cũng như các nguy cơ bệnh tật từ việc hút thuốc nên thường đánh giá thấp nguy cơ nghiện nicotine của mình. Hút thuốc càng sớm, bệnh tật càng sớm và hậu quả càng nặng nề.
Việt Nam là nước có dân số trẻ. Vì vậy việc phòng chống tác hại thuốc lá (PCTHTL) trong trường học giúp các em học sinh không hút thuốc, góp phần quan trọng bảo vệ sức khỏe của các thế hệ tương lai của đất nước, giảm tỷ lệ hút thuốc trong cộng đồng, giảm các gánh nặng bệnh tật và kinh tế cho mỗi cá nhân, gia đình và toàn xã hội.
Trường học không khói thuốc là trường học không có hành vi hút thuốc và không có việc mua bán, quảng cáo các sản phẩm thuốc lá trong toàn bộ khuôn viên nhà trường.
Xây dựng trường học không khói thuốc lá nhằm mục tiêu: Tạo môi trường học tập và làm việc trong lành, đảm bảo quyền của những người không hút thuốc được hít thở bầu không khí không có khói thuốc; giúp ngăn ngừa việc bắt đầu hút thuốc lá trong học sinh và giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong học sinh, cán bộ giáo viên.
Các quy định về PCTHTL trong trường học:
Mục tiêu trong Chiến lược Quốc gia: Giảm tỷ lệ hút thuốc trong thanh thiếu niên độ tuổi 15-24 từ 26% năm 2011 xuống 18% vào năm 2030. Luật PCTHTL: quy định nhiều biện pháp nhằm ngăn ngừa trẻ em, thanh thiếu niên không bắt đầu hút thuốc (cấm quảng cáo, khuyến mại; cấm bao gói nhỏ; cấm sản phẩm thiết kế giống bao/gói thuốc lá; cấm sử dụng hình ảnh thuốc lá trên các xuất bản phẩm dành cho trẻ em; ...)
Bộ GD Đào tạo có ban hành Chỉ thị số 6036/CT-BGD ĐT ngày 17/12/2014 của quy định rõ về thực hiện Luật PCTHTL.
Các tiêu chí xây dựng trường học không khói thuốc thuốc gồm:
1. Có niêm yết quy định cấm hút thuốc lá tại nơi có nhiều người qua lại.
2. Có treo biển báo cấm hút thuốc lá trong phòng học, phòng làm việc, phòng ăn, hành lang, cầu thang, các khu công cộng khác trong trường.
3. Có kế hoạch hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá.
4. Không có hiện tượng mua bán, quảng cáo các sản phẩm thuốc lá trong khuôn viên trường học.
5. Không có các vật dụng liên quan đến việc hút thuốc như gạt tàn, bật lửa trong phòng học, phòng làm việc…
6. Không có hiện tượng hút thuốc và đầu mẩu thuốc lá trong các lớp học, phòng học, phòng làm việc và trong toàn bộ khuôn viên nhà trường.
7. Đưa nội dung không hút thuốc vào tiêu chí bình xét thi đua cán bộ, giáo viên, học sinh…
8. Không nhận sự hỗ trợ hoặc tài trợ của các công ty thuốc lá hay các tổ chức liên quan đến công ty thuốc lá dưới bất kỳ hình thức nào.
Hướng dẫn các bước xây dựng trường học không khói thuốc:
Bước 1: Thành lập Ban chỉ đạo xây dựng trường học không khói thuốc.
Bước 2: Khảo sát thực trạng hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá trong trường học trước khi triển khai hoạt động.
Bước 3: Xây dựng nội quy và kế hoạch thực hiện trường học không khói thuốc lá.
Bước 4: Phổ biến nội quy xây dựng trường học không khói thuốc.
Bước 5: Triển khai các hoạt động PCTHTL nhằm hỗ trợ thực hiện nội quy.
Bước 6: Giám sát, đánh giá kết quả thực hiện xây dựng trường học không khói thuốc.
Thực hiện trường học không khói thuốc có những ý nghĩa: Giúp cho các em học sinh, các thầy cô giáo đảm bảo quyền được hít thở bầu không khí trong lành, tránh khỏi các tác hại nguy hiểm của khói thuốc. Ngăn chặn hành vi thử hút thuốc lá của các em học sinh, giảm tỷ lệ thanh thiếu niên hút thuốc. Hỗ trợ tích cực những người hút thuốc giảm số lượng điếu hút và tăng thêm quyết tâm bỏ thuốc. Xây dựng nếp sống văn minh, lịch sự trong trường học. Hạn chế được các nguy cơ cháy nổ từ tàn thuốc, diêm, bật lửa…giảm chi phí vệ sinh môi trường.
HÃY CÙNG CHUNG TAY XÂY DỰNG MÔI TRƯỜNG HỌC ĐƯỜNG KHÔNG THUỐC LÁ!
Giảng viên Trường Trung cấp Y tế Hòa Bình tập huấn về PCTHTL cho giáo viên các trường THPT và THCS tại huyện Mai Châu
Thùy Dung (CDC Hòa Bình)