KHÔNG BAO GIỜ QUÁ MUỘN ĐỂ CAI THUỐC LÁ
Thứ tư - 09/04/2025 04:12
Trong khói thuốc lá chứa nhiều độc tố như: 7.000 chất độc hoá học, 69 chất gây ung thư, Nicotine, Hắc ín (Tar), Chất phụ gia (Amoniắc), Các-bon mô nô-xít (CO). Đặc biệt, nicotine là một chất gây nghiện mạnh chủ yếu tương tự như ma tuý Heroin và Cocain, gây nghiện của Nicotin chủ yếu là trên hệ thần kinh trung ương với sự có mặt của các thụ thể Nicotin trên các cấu trúc não và gây ra tác động tiêu cực do phụ thuộc thuốc lá; Nicotin tác động lên các thụ thể ở hệ thống thần kinh với chất dẫn truyền thần kinh dopamine, một hoá chất chính trong não điều chỉnh mong muốn sử dụng các chất gây nghiện, gây bài tiết adrenaline (nhịp tim nhanh, co mạch ngoại vi, ức chế co bóp và chế tiết dịch vị dạ dày).
Ngoài ra, Nicotine còn làm tăng nhịp tim, mức hô hấp, huyết áp, kích thích khu vực khoái cảm của não làm tăng cảm giác hưng phấn. Những người hút thuốc lá có nguy cơ cao mắc các bệnh lý tim mạch, đột quỵ, răng miệng và cả bệnh ung thư... Vì vậy, đối với nhiều người sau khi mắc các bệnh có liên quan đến thuốc lá, có mong muốn cai thuốc để bảo vệ sức khỏe của mình đã rất khó khăn trong quá trình thực hiện.
Chúng tôi có dịp về công tác tại huyện Lạc Thủy và được cán bộ Trung tâm Y tế huyện và Trạm y tế Thị trấn Chi Nê đưa đến thăm một số gia đình có người hút thuốc lá, thuốc lào trên địa bàn Thị trấn.
Gia đình đầu tiên mà chúng tôi đến thăm là Gia đình ông Trần Văn S – 82 tuổi, có thâm niên hút thuốc gần 70 năm. Những năm gần đây, do thường xuyên bị bệnh viên phế quản, viêm phổi nên ông S đã quyết tâm và thành công trong việc từ bỏ thuốc. Tuy nhiên trong gia đình ông cũng có những người con hiện nay đang hút thuốc với thời gian cũng lên đến hàng chục năm. Ảnh hưởng đến sức khoẻ của bản thân và những người xung quanh, ngoài ra không thể không kể đến gánh nặng kinh tế trong khám chữa bệnh.
Còn đối với gia đình bà Đinh Thị M, chồng bà có thời gian hút thuốc lá lên đến 50 năm, hiện ông đã bị tai biến mạch máu não. Mặc dù đã được gia đình và người thân tuyên truyền, vận động về việc cai thuốc lá nhưng do đã có thời gian nghiện thuốc lá quá lâu, ông vẫn chưa từ bỏ được, có chăng chỉ là giảm số lượng điếu thuốc hút trong ngày.
Vậy để cai thuốc lá thành công cần phải làm gì?
Lên kế hoạch: Bạn cần lên kế hoạch cụ thể, xác định rõ tư tưởng cai thuốc lá không hề dễ dàng. Người cai nên có kế hoạch rõ ràng, thực hiện từng bước để cảm nhận được hiệu quả.
Cắt giảm dần số lượng thuốc lá: Bỏ thuốc lá ngay lập tức rất khó, thường gây những khó chịu ban đầu như mất tập trung, cáu gắt, khó chịu... Bạn nên giảm dần số lượng thuốc mỗi ngày, giảm từ từ đến khi không còn hút nữa.
Tập thể dục điều độ: Giúp cơ thể tăng cơ bắp, oxy đến các bộ phận bằng cách tập thể dục là một ý kiến rất khôn ngoan. Thể thao cũng giúp đánh lạc hướng tâm trí của bạn khỏi thói quen hút thuốc.
Không uống rượu và các loại nước có ga: Đừng để bản thân chìm vào những chất kích thích khác khi bạn muốn từ bỏ thuốc lá. Uống rượu bia cũng gây tác động xấu đến cơ thể và không giúp ích được nhiều cho quá trình cai thuốc. Việc uống nước có ga cũng khiến bạn thèm thuốc lá hơn, vậy nên hãy uống nước lọc để giúp cai thuốc lá hiệu quả.
Học cách kiểm soát căng thẳng: Khi mệt mỏi, hãy thử xoa dịu tâm trí bằng những cách giải trí khác nhau như nghe nhạc, xem phim, nấu ăn hoặc ca hát... Tất cả sẽ giúp bạn quên đi thuốc lá và bớt căng thẳng, hạn chế thói quen hút thuốc khi strees.
Ăn uống lành mạnh: Một chế độ ăn uống lành mạnh sẽ giúp duy trì sức khỏe và kiểm soát cơn thèm thuốc tốt hơn. Ăn nhiều cà rốt, cần tây, sữa sẽ giúp cơ thể được thanh lọc nhanh hơn, khử được mùi thuốc trên lưỡi và góp phần làm sạch phổi.
Cam: Những loại trái cây họ cam, quýt giúp bạn bỏ thuốc lá dễ dàng, đồng thời tăng cường sức khỏe. Trong quả cam chứa nhiều vitamin C giúp trị khô và thâm môi do hút thuốc lá. Ngoài ra, quế cũng là loại dược liệu giúp bạn kiểm soát cơn thèm thuốc lá hiệu quả.
Ăn mặn, ăn trái cây khô: Trong những ngày bỏ thuốc, bạn nên ăn mặn hơn một chút. Nếu bạn cảm thấy thèm thuốc, hãy rắc ít muối lên lưỡi, sẽ thấy hiệu quả ngay tức khắc! Ngoài ra, người bỏ thuốc lá nên ăn những loại trái cây khô có mùi thơm để lấn át cơn thèm.
Chơi với người không hút thuốc: Thường xuyên đi chơi với bạn bè hút thuốc sẽ khiến cơn thèm thuốc của bạn trỗi dậy. Hãy kết thân với những người không hút thuốc và quyết tâm, đặt cược về chính mình, đồng thời tự thưởng cho mình sau mỗi giai đoạn bỏ thuốc lá thành công.
Nhai kẹo cao su không đường: Nhai kẹo cao su giúp bạn kiểm soát cơn thèm nicotine, tốt nhất là kẹo không đường.
Đánh răng đều đặn: Mùi vị của kem đánh răng có thể tạm thời ngăn cản cơn thèm thuốc lá của bạn. Ngoài ra, chải răng đều đặn giúp bạn loại bỏ mảng vàng do khói thuốc lá để lại trên răng.
Cai thuốc lá không bao giờ là quá muộn để bảo vệ sức khỏe của bản thân, gia đình và xã hội. Hãy từ bỏ hút thuốc ngay hôm nay./.

Cán bộ y tế đang tư vấn cho ông S về lợi ích của việc cai thuốc lá
Minh Thủy (CDC Hòa Bình)